روانسر از بخشهای شهرستان سنندج است. مشخصات جغرافیایی آن بدین شرح است: از طرف شمال

و مشرق به بخش کامیاران شهرستان سنندج، از طرف جنوب به بخش سنجابی، از جنوب شرقی به

دهستان خالصه ٔ بخش مرکزی کرمانشاه و از مغرب به دهستان ولدبیگی از بخش ثلاث و از شمال

غربی به دهستان جوانرود از بخش پاوه محدود است. بطور کلی آب و هوایی سرد دارد، منتها قس

متهای کوهستانی سردتر و کنار رودخانه ٔ قره سو سرد معتدل است. سرچشمه ٔ اصلی رودخانه ٔ قره سو در

این بخش است و در قصبه ٔ روانسر و دماغه ٔ جنوب شرقی کوه شاهو چندین چشمه جاری است و ب

تدریج از کف رودخانه آب بدان افزوده می شود و بطرف کرمانشاه جاری میگردد. ولی منبع اصلی رود

خانه دره های جنوب شرقی کوه شاهو، مراتع خراجیان و زرینه است که در بهار و زمستان آب فراوانی از آن جاری است.

منتها در تابستان این رودخانه خشک می شود و آبادی روانسر در کنار این رودخانه واقع شده است.

در سال 1318 برای اینکه از آب این رودخانه استفاده ٔ بیشتری بشود، سدی به طول بیست متر در یک هزارگزی

پایین آبادی احداث شد و دو جوی بزرگ از آن منشعب گردید و مورد استفاده ٔ ده آبادی قرار گرفت.

از ارتفاعات مهم این ناحیه، کوه مرتفع شاهو است که در مشرق بخش پاوه در جهت شمال باختری به جنو

ب خاوری کشیده شده است و تا حدود دره ٔ میان دربند و طاق بستان و بیستون ادامه دارد و در روانسر بوس

یله ٔ رودخانه ٔ خراجیان شکافته می شود و با زمین یکسان میگردد. قصبه ٔ روانسر در انتهای دماغه ٔ ای

ن کوه واقع شده است. این سلسله کوه را از روانسر بطرف شمال غربی کوه شاهو و در جنوب شرقی

کوه چالابه و کوه زیارت ویس می نامند. ارتفاع قله ٔ شاهو در شمال بدرآباد و ژیر ژاوی 2328 متر، و قله

چالابه در شمال باباحیران 2231 متر است. در حدود شمال شرقی گردنه پلنگان شعبه ای از کوه شاهو

منشعب میشود و بوسیله قوسی به کوه چالابه متصل می گردد و قلل مهم آن بنام زرینه و شاخ شکن

خوانده میشود و خطالرأس این رشته حد طبیعی بخش روانسر و بخش کامیاران است . گردنه ٔ لون بین

کوه زرینه و شاهو واقع است و راه مالرو روانسر به شاهین از آن میگذرد. ارتفاع قله ٔ زرینه کوه 2518

 متر و قله ٔ شاخ شکن 2231 است. راه شوسه کرمانشاه به نوسود که از وسط این بخش میگذرد قبل

از وقایع شهریور 1320 احداث شده است و کاملاً مورد استفاده ٔ اتومبیل است. این بخش از پنجاه آبادی ت

شکیل یافته و سکنه ٔ آن در حدود ده هزار تن و مرکز بخش، قصبه ٔ روانسر است. خراجیان، دوست آبا

د، صادق آباد، خرم آباد، زرین چقا، گل سفید، مسکین آباد، خانیله و گمشتر از دیه های مهم این بخش می باشند.

rawansarhistory.blogfa.com